Twórczość - Nadobnisie i koczkodany

Premiera: 4.05.1973 r., Galeria Krzysztofory, Kraków.

Ten spektakl według dramatu Witkacego był realizacją Kantorowskiej koncepcji Teatru Niemożliwego. Jego wystawienie wiązało się z kryzysem konwencjonalnego miejsca teatralnego, jaki przyniosła z sobą neoawangarda, a raczej powielanie jej odkryć przez naśladowców, także w teatrach dramatycznych (instytucjonalnych). Po doświadczeniach happeningowych teatr okazał się dla Kantora miejscem, w którym króluje iluzja. Jego zdaniem, by pozostać wiernym awangardowemu imperatywowi nieustannego rozwoju w sztuce musimy ryzykować, dokonywać wyboru, szukać nowych, nieznanych i „niemożliwych” sposobów postępowania, które rodzi nowa i naczelna idea. W Nadobnisiach i koczkodanach widzowie nie zostali wpuszczeni do teatru. Cały spektakl odbywał się w specjalnie skonstruowanej Szatni – miejscu najniższej rangi. Wykonana według projektu Kantora przypominała ogromną żelazną klatkę z hakami i wieszakami. Objęli ją we władanie dwaj autorytarni Szatniarze – transwestyci. Obchodzili się oni z przybywającymi na spektakl dość obcesowo: szturchali ich i popychali. Co chwilę przypominali o podstawowym obowiązku widza, jakim jest pozostawienie wierzchniej odzieży. Szatnia stała się wielkim bio-obiektem (choć sama ta nazwa pojawi się po raz pierwszy w eseju Miejsce teatralne z 1980 roku). Widzowie nie zostali wpuszczeni do sali, zamkniętej rozsuwanymi drzwiami, na których widniał napis Wejście do teatru. Między tym wejściem a Szatnią ustawiono widownię. Za drzwiami miał rozgrywać się spektakl. Po ich rozsunięciu wypadali stamtąd aktorzy, wypowiadając jedynie fragmenty dramatu Witkacego. Widzowie zostali pozbawiani swej bezpiecznej, konwencjonalnej roli biernego obserwatora. Część z nich zmuszono do nałożenia sztucznych bród, chałatów i kapeluszy i jako Chór 40. Mandelbaumów włączono w akcję (w Iranie rolę tę zagrali ochroniarze cesarzowej Farah Diby). W Nadobnisiach i koczkodanach obok Szatni pojawiły się także inne bio-obiekty: Bestia Domestica z monstrualną łapką na szczury, Księżna Kremlińska zamykana w kurniku, Człowiek z deską w plecach, Człowiek o dwu dodatkowych nogach, Człowiek na dwóch kółkach rowerowych, Człowiek samobójca – prestidigitator, Człowiek ze skandalicznym bagażem (szkieletem), Człowiek z drzwiami, Człowiek z dwiema głowami, Cygan z samogrającymi skrzypcami. Całość rozgrywających się wypadków zdawała się być niemożliwa do ogarnięcia przez widzów. Kantor przyjął postawę czynną, ingerował w grę aktorów, siadał na widowni, by po chwili powrócić w miejsce akcji. Zapowiadało to jego aktywność w kolejnych spektaklach.

Dziś są moje urodziny
Dziś są moje urodziny
Dziś są moje urodziny
Dziś są moje urodziny
Dziś są moje urodziny
Dziś są moje urodziny
Dziś są moje urodziny
Dziś są moje urodziny
Dziś są moje urodziny
Dziś są moje urodziny
Dziś są moje urodziny
Dziś są moje urodziny
Powrót
return link