Wielopole, Wielopole

Wielopole, Wielopole

Wielopole, Wielopole

Data
Opis

Premiera: 23.06.1980 r., Teatro Regionale Toscano, Florencja.

W eseju Miejsce teatralne Kantor dookreśla definicję Teatru Śmierci, który (…) jest miejscem odsłaniającym, jak jakieś tajne rzeczne brody, ślady „przejścia” z „tamtej strony” do naszego życia. Na scenie zrekonstruowano pokój dzieciństwa. Wypełniają go przedmioty biedne. Na drewnianym podeście po lewej stronie łóżko. Będzie na nim umierał Ksiądz. W tej samej części znajdują się także szafa oraz drzwi. W centrum duże rozsuwane ścianki wagonu kolejowego, w którym rekruci odjeżdżają na front. Po prawej stronie prostokątny stół i proste krzesła. Na jednym z nich usiądzie Kantor. Obok, wbity w kopczyk ziemi, drewniany krzyż. Do tak zaaranżowanej przestrzeni powracają Drodzy Nieobecni, członkowie rodziny artysty: Matka Helka, Ojciec Marian, Wuj Józef – Ksiądz, Babka Katarzyna, ciotki Mańka i Józka oraz wujowie Karol, Olek i Adaś. Ślub antycypuje późniejsze, nieszczęśliwe pożycie małżonków. Ojciec powraca na krótkie wojenne urlopy, przemierzając przestrzeń pokoju. W rytmie Szarej piechoty maszeruje pluton rekrutów ze starej wojennej fotografii. Wpędzają oni członków rodziny w tragiczny korowód. Zelżoną Helkę gwałcą żołdacy. Spektakl zmienia się w widowisko pasyjne, Golgotę. Pod ciężarem krzyża upada Ksiądz. W końcu rozpięty na nim zostaje, zmobilizowany na front wielkiej wojny, Adaś. Wojskowy marsz miesza się ze słowami Psalmu 110. Żołnierze rozstrzeliwują Rabinka, który antycypuje późniejszy los wielopolskich Żydów. Powracające klisze pamięci rozpadają się pod wpływem interwencji Wdowy po miejscowym fotografie, obsługującej wynalazek Pana Daguerre'a po wojskowemu. W finale rodzina zasiada do ostatniej wieczerzy, która pod wpływem kolędy zmienia się w wigilijną noc. Spektakl kończy Tadeusz Kantor, z pietyzmem składając biały obrus i opuszczając scenę.